چگونه پرکاری تیروئید باعث مشکلات قلبی می‌شود؟
وقتی سطح هورمون ها بالا می‌رود، قلب به طور مستقیم و غیرمستقیم تحت تأثیر قرار می‌گیرد. از یک سو، هورمون‌های تیروئیدی باعث افزایش حساسیت عضله قلب به هورمون‌های محرک مانند آدرنالین می‌شوند و از سوی دیگر سرعت هدایت الکتریکی قلب را بالا می‌برند.
در نتیجه، فرد ممکن است با علائمی همچون تپش قلب، تاکی‌کاردی، تنگی نفس هنگام فعالیت یا حتی آریتمی‌هایی مانند فیبریلاسیون دهلیزی مواجه شود. ما در مقاله حاضر، به بررسی این ارتباط خواهیم پرداخت که امیدواریم مورد توجه شما قرار گیرد.
چگونه پرکاری تیروئید بر روی قلب تاثیر می گذارد؟
هورمون‌های تیروئید نقش حیاتی در تنظیم عملکرد فیزیولوژیک اندام‌های مختلف بدن، از جمله قلب، ایفا می‌کنند. این هورمون‌ها به طور مستقیم بر بیان ژنی و حساسیت شیمیایی سلول‌های قلبی و بافت‌های عروقی تأثیر گذاشته و فرایندهای متابولیکی سیستمیک را که بر بار قلبی تأثیر می‌گذارند، تنظیم می‌کنند.
افزایش سطح هورمون‌های تیروئید منجر به وضعیتی بالینی به نام سمیت تیروئیدی (thyrotoxicosis) می‌شود. در نهایت این وضعیت با تغییرات پاتوفیزیولوژیک متعددی در سیستم قلبی عروقی همراه است، از جمله:
- تسریع هدایت الکتریکی در عضله قلب
- افزایش حساسیت به هورمون‌های محرک و انتقال‌دهنده‌های عصبی (مانند آدرنالین)
- افزایش فعالیت متابولیک عمومی بدن
- اتساع عروق خونی
- تضعیف و کشیدگی بافت قلبی
چرا پرکاری تیروئید باعث افزایش تپش قلب می‌شود؟
ضربان قلب به تعداد دفعاتی اطلاق می‌شود که قلب در یک دقیقه می‌تپد. این شاخص فیزیولوژیک، بسته به وضعیت فعالیت بدنی فرد (استراحت یا فعالیت)، متغیر است. محدوده طبیعی ضربان قلب در حالت استراحت معمولاً بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه است.
با این حال، ورزشکاران حرفه‌ای و افراد با آمادگی جسمانی بالا ممکن است ضربان قلب استراحت کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه داشته باشند که این نیز در محدوده طبیعی تلقی می‌شود.
پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم) از طریق تحریک گره سینوسی-دهلیزی (sinoatrial node)، که به عنوان ضربان‌ساز طبیعی قلب عمل می‌کند، باعث افزایش سرعت ذاتی ضربان قلب می‌شود.
در نتیجه، افراد مبتلا به این اختلال ممکن است ضربان قلب استراحت بیش از ۹۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه را تجربه کنند که به آن تاکی‌کاردی (tachycardia) گفته می‌شود. فعالیت ورزشی می‌تواند این افزایش ضربان قلب را تشدید کند.
ورزش می‌تواند نقش مهمی در مدیریت پرکاری تیروئید داشته باشد؛ در مطلب زیر به گزینه‌های مناسب پرداخته‌ایم:
علائم مشکلات قلبی ناشی از پرکاری تیروئید چیست؟
بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism) اغلب با علائم و نشانه‌های مشخصی مراجعه می‌کنند که بسیاری از آن‌ها به سیستم قلب و عروق مربوط می‌شوند. پرکاری تیروئید، که ناشی از تولید بیش از حد هورمون‌های تیروئید درون‌زا است، و تیروئید توکسیکوزیس (Thyrotoxicosis) – وضعیتی که در نتیجه‌ی مازاد هورمون تیروئید (چه درون‌زا و چه برون‌زا، مانند مصرف بیش از حد داروهای تیروئید) ایجاد می‌شود – با علائم زیر همراه هستند:
- تپش قلب
- تاکی‌کاردی – افزایش ضربان قلب
- عدم تحمل ورزش
- تنگی نفس هنگام فعالیت
- گشاد شدن فشار نبض – اختلاف زیاد بین فشار سیستولیک و دیاستولیک
- و در برخی موارد، فیبریلاسیون دهلیزی – نوعی آریتمی قلبی
این علائم نشان‌دهنده‌ی تاثیر مستقیم و گاه شدید هورمون‌های تیروئید اضافی بر عملکرد قلب و عروق هستند.
علائم و نشانه‌های قلبی عروقی پرکاری تیروئید:
- درد قفسه سینه صدری
- تپش قلب
- آریتمی فیبریلاسیون دهلیزی
- عدم تحمل ورزش
- بزرگ شدن قلب
- تنگی نفس فعالیت
- تورم دست و پا
- فشار خون سیستولیک بالا
آیا همه افراد مبتلا به پرکاری تیروئید بیماری قلبی را تجربه خواهند کرد؟
خیر.لازم به ذکر است که تمامی افراد مبتلا به پرکاری تیروئید دچار بیماری قلبی نمی‌شوند. پرکاری تیروئید طیفی از شدت درگیری را در بر می‌گیرد؛ به عنوان مثال، افراد با موارد خفیف یا مدیریت‌شده‌ی این اختلال، ممکن است هیچ‌گونه عارضه قلبی بلندمدتی را تجربه نکنند.
عواملی چون سن، سلامت عمومی قلب، نوع پرکاری تیروئید و شرایط پزشکی زمینه‌ای، همگی می‌توانند بر ریسک فردی ابتلا به بیماری قلبی در این بیماران تاثیر گذار باشند.
مشکلات قلبی ناشی از پرکاری تیروئید چگونه کاهش دهیم؟
درمان پرکاری تیروئید، در صورت لزوم، به کاهش احتمال بروز عوارض قلبی مرتبط کمک شایانی می‌کند. این درمان‌ها حتی ممکن است برخی علائم قلبی را قبل از دائمی شدن آسیب، معکوس نمایند.
روش‌های درمانی شامل داروهایی است که تولید هورمون تیروئید را تنظیم می‌کنند. برخی بیماران مبتلا به بیماری گریوز (یک اختلال خودایمنی عامل پرکاری تیروئید)، پرتودرمانی با ید رادیواکتیو یا جراحی برای برداشتن بخشی یا تمام غده تیروئید را دریافت می‌کنند.
علاوه بر مدیریت پزشکی پرکاری تیروئید، تغییراتی در سبک زندگی با رویکرد سلامت قلب، می‌تواند مفید باشد، از جمله:
- تغذیه متعادل با غذاهای کامل، کم‌نمک و کم‌شکر
- فعالیت بدنی منظم
- حفظ وزن بهینه
- کاهش یا حذف مصرف الکل
- ترک سیگار
در مقاله زیر می‌توانید با راهکارهای ساده و عملی برای ترک سیگار و شروع یک زندگی سالم‌تر آشنا شوید:
- مدیریت استرس
- بهبود کیفیت خواب
- مدیریت سایر شرایط پزشکی مؤثر بر سلامت قلب، مانند دیابت
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
افرادی که به پرکاری تیروئید مبتلا هستند، در صورت بروز علائم قلبی باید مراجعه به پزشک را جدی بگیرند. نشانه‌هایی مانند موارد زیر از جمله موارد هشداردهنده‌ای هستند که نیازمند ارزیابی فوری پزشکی می‌باشند.
- تپش قلب مداوم یا شدید
- تاکی‌کاردی (ضربان بیش از ۹۰ تا ۱۰۰ در دقیقه در حالت استراحت)
- تنگی نفس به‌ویژه هنگام فعالیت
- درد یا فشار قفسه سینه
- آریتمی‌هایی مانند فیبریلاسیون دهلیزی
- عدم تحمل ورزش
- تورم دست و پا
- افزایش غیرعادی فشار خون سیستولیک
حتی اگر علائم خفیف باشند، مراجعه به پزشک اهمیت دارد؛ چرا که در بسیاری از موارد درمان زودهنگام پرکاری تیروئید می‌تواند از بروز یا پیشرفت آسیب‌های قلبی جلوگیری کند. همچنین، در صورت داشتن بیماری‌های زمینه‌ای قلبی یا سن بالا، توجه بیشتر و ویزیت منظم توسط پزشک ضروری است.
توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما
اگر شما یا اطرافیانتان دچار علائمی مانند تپش قلب، تنگی نفس یا ضربان نامنظم هستید و هم‌زمان سابقه پرکاری تیروئید دارید، مراجعه به پزشک ضروری است. درمان به‌موقع پرکاری تیروئید می‌تواند از بسیاری از مشکلات قلبی پیشگیری کرده یا شدت آن‌ها را کاهش دهد.
همچنین فراموش نکنید که اصلاح سبک زندگی شامل تغذیه سالم، ورزش منظم، مدیریت استرس و ترک سیگار نقش مهمی در حمایت از سلامت قلب دارد.
